چاه‌های نزو (Nezoo) سیستم سنتی تغذیه آبهای زیرزمینی در استان هرمزگان
نویسندگان
چکیده مقاله:
امروزه توجه به دانش بومی در زمینه آب و خاک، به دلیل کارکردهای مطلوب آن و به ویژه اطمینان از سازگاری بالا و حفظ توازن بوم شناختی و همچنین همراهی و مشارکت مردمی از اهمیت بسزایی برخوردار است. آنچه به گردآوری و تدوین دانش بومی در سال‌های اخیر اهمیت مضاعف بخشیده است، ضرورت دستیابی به فناوری و دانش مناسبی است که در عین پاسخگویی به نیازهای رو به رشد جوامع، منابع محدود طبیعی را نیز به گونه‌ای پایدار مورد بهره‌برداری قرار دهد. رسیدن به این دانش مناسب، تنها از راه تلفیق دانش رسمی و دانش بومی میسر است. بنابراین هر اقدامی برای گردآوری دانش بومی آبخیزداری و بهره‌گیری از این حکمت دیرین و تلفیق آن با علوم نوین در شرایط کنونی امری ضروری است. مردم هرمزگان با توجه به محدودیت‌های اقلیمی و خشکی محیطی این خطه، از دیرباز اقدامات مختلفی را در زمینه بهره‌برداری از منابع آب و خاک و استحصال باران، که به صورت سنتی و تجربی توسط خود مردم کسب شده، مورد استفاده قرار می‌دهند. نمونه بارز آن چاه‌های نزو است که در حقیقت بخشی از سیستم مدیریت سیلاب هستند. این سیستم به صورت مجموعه‌ای از بندها و تیربندها و سازه‌های کنترل فرسایش و چاه‌های تغذیه‌ای در روستای گزیر از توابع شهرستان بندر لنگه وجود دارد (البته در مناطق دیگر استان مانند روستای گچوئیه نیز وجود دارند). قدمت این سیستم کاملا مشخص نیست ولی آثار به جای مانده از آن که شاید بیش از صدها سال باشد در بسیاری از نواحی دشت در سطح وسیعی خود نمایی می‌کند و علوم و فنون گذشتگان این دیار در رابطه با دانش بومی آبخیزداری و استحصال آب باران را به نمایش می‌گذارد. در حقیقت این مجموعه، مجموعه‌ای بی‌نظیر در استان هرمزگان و کم نظیر در ایران است. این سیستم‌ها به گفته اهالی منطقه تا حدود 50 سال پیش کاملا فعال بوده است ولی امروزه فقط قسمت‌هایی از آن در حال فعالیت است. از هزاران سال پیش که مردم بومی منطقه در این دشت ساکن شدهاند با توجه به وضعیت خشکسالی‌های موجود و نوع سازند زمینشناسی که خود عاملی بر کیفیت نامطلوب آب منطقه است، روشی ابداع کردهاند که خود به صورت مستقیم آب را به سفره‌ی آبهای زیرزمینی میرساند. امروزه نیز با به کارگیری دانش بومی و تلفیق آن با دانش نوین و استفاده مصالح روز اقدام به تغذیه آبهای زیرزمینی نموده‌اند. نتایج حاصل از این تلفیق بهبود کمیت و کیفیت آبهای زیرزمینی بوده است. به طوری که EC آب در طول 2 ماه از 7000 به 3000 میکرو موس کاهش یافته است و آب چاه‌های پایین دست نیز شیرین‌تر شده و سطح ایستابی آن‌ها افزایش یافته است.
منابع مشابه
بوم شناسی تغذیه کوسه گربه ماهی عربی Chiloscyllium arabicum Gubanov, 1980 در آبهای ساحلی بندرعباس (استان هرمزگان)
رژیم غذایی کوسه گربه ماهی عربی (C. arabicum)، طی یک دوره شش ماهه از آبان 1394 تا فروردین 1395 در آبهای خلیج فارس (منطقه بندرعباس) بصورت ماهانه مورد مطالعه قرار گرفت. در طی این مدت 180 نمونه (102 عدد ماهی نر و 78 عدد ماده) در اندازه های طولی بین 37/2 تا 73/4 میلیمتر در صید شناورهای سنتی مجهز به تور ترال کف و تور گوشگیر کف از محدوده آبهای خلیج فارس (آبهای ساحلی بندرعباس تا قشم) جمع آوری گردید. نت...
متن کاملتخم ریزی, هماوری و تغذیه ماهی هوور (Thunnus tonggol) در آبهای خلیج فارس و دریای عمان (محدوده استان هرمزگان)
متن کامل
بررسی تغذیه طبیعی ماهی سرخوی معمولی (Lutjanus johni) در آبهای هرمزگان
نظر به اینکه اطلاعات زیستی اندکی بخصوص در رابطه با تغذیه سرخو معمولی Lutjanus johni وجود داشت. از اردیبهشت ماه 1357 لغایت تیر ماه 1376 به مدت 15 ماه جمعا 613 نمونه مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا شاخص خالی بودن معده (CV) و ترجیح غذایی (Fp) این ماهی محاسبه شد. از معده های بررسی شده تعداد 44 عدد پر،27 عدد نیمه پر و 542 عدد خالی بودند. شاخص خالی بودن معده برابر با 4/88 و میزان ترجیح غذایی برای...
متن کاملگونه شناسی بادگیرهای سنتی در معماری مسکونی استان هرمزگان
بادگیرها از عناصر تاریخی معماری ایران هستند که ابداعی مهم در معماری بومی تلقی می شوند و به عنوان یک سیستم سرمایش شناخته می شوند و تهویه مطبوع را با کمک انرژی باد فراهم می آورند . این تحقیق با هدف گونه شناسی بادگیرهای سنتی در معماری مسکونی استان هرمزگان انجام گرفته است و استان هرمزگان به عنوان استان مورد مطالعه انتخاب شده است . بادگیرهای هرمزگان به لحاظ تنوع معماری با بادگیرهای یزد قابل مقایسه ...
متن کاملمکانیابی ساختگاه سد زیرزمینی در حوضه آبریز رودخانه گز در استان هرمزگان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
در اغلب نقاط ایران که دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است، مدیریت منابع آب زیرزمینی از اولویت خاصی برخوردار است .یکی از راههای مفید در تأمین آب مورد نیاز بخشهای مختلف در این مناطق و مقابله با بحران خشکسالی، کمک به افزایش ذخایر آب زیرزمینی است .موضوع اصلی این تحقیق مکانیابی سدهای زیرزمینی در حوضه آبریز رودخانه گز در استان هرمزگان است. براین اساس، با استفاده از تحلیل ها و آنالیز های منطقه ای، مدل های ...
متن کاملبررسی نقش عوارض ژئومرفولوژی در تغذیه آبهای زیرزمینی دشت قوچان
دشت قوچان یکی از دشت های مهم خراسان رضوی است که در شمال شرق استان واقع شده است. این دشت بین ارتفاعات هزار مسجد از طرف شمال و آلاداغ از طرف جنوب احاطه شده است و طبق طبقه بندی دمارتن دارای آب و هوای نیمه خشک می باشد. این منطقه تحت تاثیر توده های مرطوب شمال غرب از پاییز تا اواسط بهار می باشد، طی دهه گذشته به علت تغییرات اقلیمی، کاهش ریزش های جوی و برداشت بیش از حد آب از طریق منابع آبهای زیرزمینی، ...
15 صفحه اولمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 2 شماره 4
صفحات 9- 22
تاریخ انتشار 2015-03
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023